Eeuwenlang was het de gewoonte om stukken grond een naam te geven. Wie zich in die namen verdiept, zal merken dat velen ervan honderden jaren in gebruik zijn geweest. De laatste dertig tot veertig jaar is dit gebruik echter zo snel verdwenen, dat nog maar weinig mensen weten wat de naam van een bepaald stukje Wamel is of was. De ruilverkaveling -in de vijftiger jaren- is daar gedeeltelijk oorzaak van geweest. Onze Wamelse polder is toen zodanig op de kop gezet, dat het oude wegenpatroon en de oude perceelsverdeling grondig veranderd zijn. Daarna kwam een uitbreiding van het dorp en er doken nieuwe namen op, gekoppeld aan nieuwe activiteiten. Een voorbeeld daarvan is de Industriestraat.
Door de nieuwe wijken die werden gebouwd verdwenen in het dorp zelf ook de oude perceelsindelingen die aangaven hoe de ontginning en verkaveling in en vanuit de oude woonkem tot ontwikkeling gekomen is. In de polder werden met de ruilverkaveling grote percelen gemaakt, die daarvoor in veel kleinere kavels opgedeeld waren. Eeuwen oude wegen werden verlegd, grenzen veranderd, oeroude watergangen gedempt en nieuwe gegraven. Vanuit historisch oogpunt bezien is onze polder een stuk armer geworden. Bedrijfsmatig gezien is er toen natuurlijk veel verbeterd. Voor de ontwikkeling van de streek en gemeten naar de maatstaven van de jaren vijftig is de ruilverkaveling en de aanleg van de Van Heemstraweg een zegen geweest. Toen is een stuk ontwikkeling op gang gekomen dat gigantisch geweest is in vergelijking met de duizend jaar daarvoor.
De grootste verandering in meer dan 1000 jaar, onbewoonbaar gebied is bewoonbaar gemaakt… Links de Nieuweweg, de eerste weg rechts is de Hoevenstraat. Rechts ziet men de Hommelstraat.
De polder voor de ruilverkaveling. Deze luchtfoto toont duidelijk hoe leeg de polder was. Opvallend is de rookpluim van de steenoven.
Voor de ruilverkaveling konden bepaalde percelen alleen bereikt worden door met een polsstok over de slootjes te springen of via kleine paadjes en hier en daar een plank over een sloot. Om een perceel te bereiken namen de boeren ook meestal een losse vlonder of brag mee, die ter plekke over een sloot getrokken werd om dan weer op de kar geladen te worden voor de oversteek van de volgende sloot. Een situatie die veel Wamelnaren die tegen de vijftig lopen of ouder zijn zich nog levendig zullen kunnen herinneren.
Het Fierljeppen dat sinds een aantal jaren in Altforst als `volksfeest’ wordt georganiseerd en een bij uitstek Friese aangelegenheid heel te zijn, was ook in onze streken heel gewoon. Zo hingen onder ‘den afsteek’ (de overkapping tussen het huis en de schuur) op De Ooievaar in de Dorpsstraat nog vele jaren (minstens tot 1956) een paar van dergelijke polsstokken. Lange polsdikke staken met een klein dwarsplankje er onder aan, zodat de stok niet te diep in de modder van de slootbodem zou zakken. Misschien is dat polsstokspringen hier eigenlijk een nog ouder gebruik dan in Friesland.